کیفیت نماز غفیله

امام صادق (علیه السلام ) فرمود: میان مغرب و عشا، دو رکعت نماز بخوانید؛ در رکعت اول بعد از حمد، این آیه را بگوید: و ذالنون اذ ذهب مغاضبا فظن اءن لن نقدر علیه فنادى فى ظلمات اءن لا اله الا اءنت سبحانک انى کنت من الظالمین فاستجبناله و نجیناه من الغم و کذالک ننجى المؤ منین و ذوالنون (صاحب ماهى ، منظور حضرت یونس است ) چون خشمگین رفت ، پنداشت هرگز بر او تنگ نخواهیم گرفت . پس در ظلمات ندا کرد: جز تو خدایى نیست ، تو منزهى ! همانا من از ستمکارانم . پس او را اجابت کردیم و از غم رهایى اش دادیم و مومنین را این چنین رها مى گردانیم .

سپس در رکعت دوم بعد از حمد، آیات زیر را بگوید: و عنده مفاتیح الغیب لا یعلمها الا هو و یعلم ما فى البر و البحر و ما تسقط من ورقة الا یعلمها و لا حبة فى ظلمات الاءرض و لا رطب و لا یابس الا فى کتاب مبین و کلیدهاى غیب نزد اوست و جز او کسى آن را نمى داند و آنچه در خشکى و دریاست مى داند و برگى بر زمین نمى افتد و هیچ دانه اى در تاریکیهاى زمین نیست ، مگر آن که از آن آگاه است . و تر و خشکى نیست مگر که در کتاب روشن ثبت شده است .

بعد دستها را به قنوت برداشته و این دعا را مى خواند: اللهم انى اسئلک بفاتیح الغیب التى لا یعلمها الا انت ان تصلى على محمد و آل محمد و ان تفعل بى کذا و کذا.

و به جاى این کلمات (کذا و کذا) حاجات خود را به هر زبانى که بتواند از خدا بخواهد و پس از آن بگوید: اللهم انت ولى نعمتى و القادر على طلبتى تعلم حاجتى فاءسئلک بحق محمد و آله علیه و (علیهم السلام ) لما قضیتها لى بارالها! تو را به اسرار غیب ، که جز تو کسى آن را نمى داند، سوگند مى دهم که بر محمد و دودمان او درود فرستى و درباره من چنین و چنان کن . بارالها! تو ولى نعمت منى و به برآوردن نیاز من توانایى دارى و حاجت مرا مى دانى . سوگند به حق محمد و آلش که بر او و بر آنان درود باد که حاجت مرا برآورى .⁽¹⁾

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- ترجمه تحریرالوسیله ج 1، ص 136.

نماز غفیله

پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود: هنگام غفلت نماز مستحبى بخوانید، گر چه دو رکعت نماز کوتاه باشد، زیرا این دو رکعت انسان را به بهشت وارد مى کند. عرض شد یا رسول اللّه (صلى الله علیه و آله و سلم ) هنگام غفلت چه وقت است ؟ فرمود: میان مغرب و عشا.

نمازهاى مستحبى شبانه روز

نافله هاى شبانه روز

الف ) نافله هاى روزانه :

1 - نافله نماز صبح ، قبل از نماز صبح ، دو رکعت مى باشد.

2 - نافله نماز ظهر، قبل از نماز ظهر، هشت رکعت مى باشد.

3 - نافله نماز عصر، قبل از نماز عصر، هشت رکعت مى باشد.

4 - نافله نماز مغرب ، بعد از نماز مغرب ، چهار رکعت است .

5 - نافله نماز عشا، بعد از نماز عشا، دو رکعت است .⁽¹⁾ 

ب ) نافله هاى شب :

1 - هشت رکعت نماز شب .

2 - دو رکعت نماز شفع .

3 - یک رکعت نماز وتر.

پس تعداد نافله ها سى و چهار رکعت ، مى باشد.

تمام نمازهاى مستحبى به صورت دو رکعتى خوانده مى شود؛ مگر نماز وتر در نماز شب که یک رکعت است و نماز اعرابى ، که به صورت یک دو رکعتى و دو چهار رکعتى ، خوانده مى شود.⁽²⁾ 

در نمازهاى مستحبى ، غیر از چند نماز، خواندن سوره واجب نیست .⁽³⁾

نباید نافله ظهر و عصر را در سفر خواند؛ ولى نافله عشا را به نیت این که شاید مطلوب باشد، مى توان به جا آورد.⁽⁴⁾ 

نماز مستحبى را مى شود در حال راه رفتن و سوارى خواند؛ در این حال لازم نیست رو به قبله باشد.⁽⁵⁾ 

نماز شب :

مجموعا یازده رکعت است :

الف ) هشت رکعت آن دو رکعت ، دو رکعت ، مانند نماز صبح خوانده مى شود که به نیت نماز شب مى باشد.

ب ) دو رکعت آن ، نماز شفع است . بهتر است که در رکعت اول آن بعد از حمد، سوره ناس و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره فلق خوانده شود.

ج ) یک رکعت آن نماز وتر است . بعد از حمد، سه بار سوره توحید، یک بار سوره فلق و یک بار هم سوره ناس خوانده مى شود. مى توان یک سوره تنها نیز خواند. سپس دستها را به قنوت برداشته و براى چهل مؤ من دعا و طلب مغفرت نموده و هفتاد مرتبه گفته شود: ((استغفر اللّه ربى و اتوب الیه )) آنگاه هفت بار گفته شود: ((هذا مقام العائذبک من النار)) این است مقام کسى که از آتش قیامت به تو پناه مى برد. پس از آن سیصد مرتبه گفته مى شود: ((العفو)) و سپس بگوید: رب اغفرلى و ارحمنى و تب على انک اءنت التواب الغفور الرحیم .⁽⁶⁾

وقت نماز شب ، از نیمه شب تا فجر صادق است و هنگام سحر، از سایر مواقع بهتر است (تمام ثلث آخر شب ، سحر محسوب مى شود). افضل از آن ، خواندن نماز شب ، نزدیکیهاى فجر است .⁽⁷⁾ 

مستحب است که نماز شب را بلند بخوانند، تا اگر از خانواده اش کسى مى خواهد براى نماز شب برخیزد، بیدار شود. بدیهى است که در صورت ریا، دیگر استحبابى بر بلند خواندن مترتب نخواهد بود.⁽⁸⁾

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- توضیح المسائل ، م 764. 

2- العروة الوثقى ، ج 2، ص 111، م 6. 

3- العروة الوثقى ، ج 2، ص 111، م 7. 

4-توضیح المسائل ، م 767. 

5-توضیح المسائل ، م 781. 

6-رساله نوین ، حضرت 1، ص 170. 

7- ترجمه تحریرالوسیله ، ج 1، ص 136. 

8- احکام ، وزارت آموزش و پرورش ، ص 95.

نمازهاى مستحبى

امام موسى بن جعفر (علیه السلام ) مى فرمایند: انجام نمازهاى مستحبى ، مؤ منان را به خداوند نزدیک مى نماید.⁽¹⁾ 

در اینجا بعضى از نمازهاى مستحبى را با دستورالعملشان ذکر مى کنیم ؛ ان شاءاللّه که با به جا آوردن هر یک از آنها، به خداوند نزدیک تر شویم .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1- تحف العقول ، ص 297.