پیامبر (ص)
مَثَل نماز، مَثَل ستون خیمه است؛ اگر ستون محکم باشد، طناب و میخ ها و چادر، کارایی دارند؛اما اگر ستون بشکند، نه طنابی به کار می آید و نه میخی و نه چادری
کافی؛ ج۳،ص۲۶۶
1 - نماز شب شنبه
از رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) نقل شده است : هر کس در شب شنبه ، چهار رکعت نماز بخواند، به نحوى که در هر رکعت سوره حمد، یک مرتبه و سوره توحید هفت مرتبه ، نوشته شود براى او ثواب هر رکعت ، هفتصد حسنه و عطا کند خداى تعالى به او شهرهایى در بهشت .
2 - نماز روز شنبه
از رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) نقل شده است که فرمود: هر که در روز شنبه ، چهار رکعت نماز بخواند در هر رکعت حمد، یک مرتبه و سوره کافرون سه مرتبه و بعد از فارغ شدن ، یک مرتبه آیه الکرسى را بخواند، خداى عز و جل از براى او، به هر حرفى ثواب یک شهید بنویسد. (1)
3 - نماز شب یکشنبه
شش رکعت است ؛ هر رکعتى بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحید دارد.
4 - نماز روز یکشنبه
وقت چاشتگاه که آفتاب بالا آمده باشد، دو رکعت نماز مى خوانى . در رکعت اول بعد از حمد، سه مرتبه سوره کوثر و در رکعت دوم بعد از حمد، سه مرتبه سوره توحید را مى خوانى . (2)
5 - نماز شب دوشنبه
دو رکعت است ؛ که نمازگزار باید در هر رکعت بعد از حمد، آیه الکرسى و سوره توحید، فلق و ناس هر یک را یک مرتبه خوانده و بعد از فارغ شدن از نماز، ده مرتبه استغفار نماید. براى او، ده حج و ده عمره خالص از طرف خداى عزوجل نوشته شود.
6 - نماز روز دوشنبه
چهار رکعت است ؛ در رکعت اول بعد از حمد، یک مرتبه آیه الکرسى ، در رکعت دوم یک مرتبه حمد، یک مرتبه سوره توحید و در دو رکعت دیگر رکعت اول بعد حمد سوره فلق یک مرتبه و رکعت دوم بعد از حمد سوره ناس یک مرتبه خوانده شود و بعد از فارغ شدن از نماز ده مرتبه استغفار نماید. (3)
7 - نماز شب سه شنبه
دو رکعت است ؛ رکعت اول بعد از حمد، یک مرتبه سوره قدر و رکعت دوم بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحید دارد.
8 - نماز روز سه شنبه
دو رکعت است که در هر رکعت ، حمد یک مرتبه و سوره والتین و سوره توحید و فلق و ناس هر کدام یک مرتبه خوانده مى شوند. (4)
9 - نماز شب چهارشنبه
دو رکعت است ؛ در هر رکعت بعد از حمد، آیه الکرسى و سوره قدر و نصر یک مرتبه و سوره توحید سه مرتبه قرائت مى شود.
10 - نماز روز چهارشنبه
دو رکعت است و در هر رکعتى بعد از حمد، سوره زلزلت یک مرتبه و سوره توحید سه مرتبه خوانده مى شود. کسى که این نماز را بخواند، خداوند از او تاریکى قبر را تا روز قیامت رفع کند. (5)
11 - نماز شب پنج شنبه
شش رکعت است ؛ در هر رکعت بعد از سوره حمد، آیه الکرسى و سوره کافرون هر کدام یک مرتبه و سوره توحید را سه مرتبه و بعد از تمام شدن ، سه مرتبه آیه الکرسى را بخواند.
12 - نماز روز پنج شنبه
دو رکعت است ؛ در هر رکعت ، حمد یک مرتبه و سوره نصر و کوثر هر کدام پنج مرتبه و بعد از عصر، چهل مرتبه سوره توحید را بخواند و چهل مرتبه استغفار نماید. کسى که این نماز را بخواند، به عطا شود حسنات ، به تعداد آنچه در بهشت و جهنم است . (6)
13 - نماز شب جمعه
از رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) نقل شده است کسى که دو رکعت نماز بخواند و در هر رکعت ، حمد یک مرتبه و سوره توحید هفتاد مرتبه و بعد از نماز، هفتاد مرتبه ((استغفر اللّه )) بگوید. قسم به آن کسى که مرا مبعوث کرده ! به حق کسى که این عمل را انجام دهد و استغفار کند براى تمام امت من ، خداوند دعاى او را مستجاب کند و تمام امت را وارد بهشت کند.
14 - نماز روز جمعه
از امیرالمومنین (علیه السلام ) حدیث است هر که در این روز، هشت رکعت نماز به جا آورد هنگامى که به قدر یک تیزه آفتاب بلند شده باشد یا بیشتر، خداى تعالى براى او هزار درجه در بهشت بلند نماید.
نماز روز جمعه به نقل از امیرالمومنین (علیه السلام ) چهار رکعت است . نمازگزار باید در هر رکعت حمد و آیه الکرسى را پانزده مرتبه بخواند و چون از نماز فارغ شد هفتاد مرتبه ((استغفر اللّه )) و پنجاه مرتبه ((لا حول و لا قوة الا بالله )) بگوید. (7)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع ، ص 46.
2- جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع ، ص 54.
3-جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع ، ص 64.
4-جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع ، ص 77.
5-جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع ، ص 89.
6-جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع ، ص 98.
7-جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع ، ص 117.
1 - هشت رکعت نماز در روز جمعه به جا آورد؛ یعنى بعد از هر دو رکعت ، سلام بگوید. چهار رکعت آن را هدیه به حضرت رسول (صلى الله علیه و آله و سلم ) و چهار رکعت دیگر را به حضرت فاطمه (علیها السلام ) هدیه نماید.
2 - در روز دوشنبه چهار رکعت نماز بخواند و به حضرت امیرالمومنین (علیه السلام ) هدیه نماید.
3 - هر روز از هفته را چهار رکعت بخواند و به امامى هدیه کند، به ترتیب آن ها تا آنکه در روز پنج شنبه چهار رکعت به امام جعفر صادق (علیه السلام ) هدیه گرداند.
4 - در روز شنبه چهار رکعت به حضرت امام موسى (علیه السلام ) هدیه کند.
5 - هر روز چهار رکعت نماز بخواند و به امامى هدیه نماید؛ به ترتیب ، تا روز پنج شنبه چهار رکعت را هدیه امام عصر (علیه السلام ) کند و مابین هر دو رکعت از این نمازها، این دعا را بخواند: اللهم انت السلام منک السلام ... که در مفاتیح الجنان آمده است . (1)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1-مفاتیح الجنان ، ص 338.
1 - نماز حضرت رسول (صلى الله علیه و آله و سلم )
دو رکعت است ؛ در هر رکعت بعد از حمد، پانزده مرتبه سوره قدر و در هر یک از رکوع و بعد از سر برداشتن از آن و در سجود و بعد از سر برداشتن از آن و در سجده دوم و بعد از سر برداشتن از آن پانزده مرتبه سوره قدر خوانده مى شود و بعد از آن ، رکعت دوم نیز مثل رکعت اول انجام مى شود.
2 - نماز حضرت على (علیه السلام )
چهار رکعت است به دو تشهد و دو سلام . در هر رکعت بعد از حمد، پنجاه مرتبه سوره توحید خوانده مى شود.
3 - نماز حضرت فاطمه (علیها السلام )
دو رکعت است ؛ در رکعت اول بعد از حمد، صد مرتبه سوره قدر و در رکعت دوم بعد از حمد صد مرتبه سوره توحید خوانده و بعد از فارغ شدن از نماز تسبیحات حضرت زهرا (علیها السلام ) انجام مى شود. این نماز افضل نمازهاى مستحبى است و در اول شب ذى الحجه مؤ کد است . نماز دیگر آن است که چهار رکعت نماز خوانده شود و به دو سلام ، در رکعت اول بعد از حمد ((پنجاه مرتبه سوره توحید)) و در رکعت دوم بعد از حمد ((العادیات )) پنجاه مرتبه و در رکعت سوم بعد از حمد ((اذا زلزلت )) پنجاه مرتبه و در رکعت چهارم بعد از حمد ((اذا جاء نصراللّه )) پنجاه مرتبه خوانده شود.)
4 - نماز امام حسن (علیه السلام ))
در روز جمعه خوانده مى شود و چهار رکعت است و مانند نماز امیرالمومنین (علیه السلام ) مى باشد. نماز دیگر در روز جمعه خوانده مى شود و آن هم چهار رکعت است ؛ در هر رکعت بعد از یک حمد، بیست و پنج مرتبه توحید خوانده مى شود.)
5 - نماز امام حسین (علیه السلام ))
چهار رکعت است ؛ در هر رکعت سوره فاتحه پنجاه مرتبه ، سوره توحید پنجاه مرتبه ، در رکوع ، فاتحه و توحید هر یک ده مرتبه و چون از رکوع سر برداشته شود هر یک ده مرتبه و همچنین دو سجده اولى و در بین دو سجده و در سجده دوم هر یک ده مرتبه و چون از چهار رکعت نماز فارغ و سلام گفته شد، این دعا باید خوانده شود: اللهم انت الذى اءستجبت لادم و حواء... تا آخر دعا که طولانى است .)
6 - نماز امام زین العابدین (علیه السلام ))
چهار رکعت است ؛ در هر رکعت حمد یک مرتبه و توحید صد مرتبه باید خوانده شود.)
7 - نماز حضرت محمد باقر (علیه السلام ))
دو رکعت است ؛ در هر رکعت ، یک مرتبه حمد و سبحان اللّه و الحمدلله و لا اله الا اللّه و اللّه اکبر صد مرتبه قرائت مى شود.)
8 - نماز حضرت صادق (علیه السلام ))
دو رکعت است ؛ در هر رکعت حمد یک مرتبه و آیه ((شهد اللّه ...)) صد مرتبه ذکر مى شود.)
9 - نماز امام کاظم (علیه السلام ))
دو رکعت است ؛ در هر رکعت ، حمد یک مرتبه و توحید دوازده مرتبه خوانده مى شود. دعاى آن حضرت در مفاتیح الجنان آمده است .)
10 - نماز امام رضا (علیه السلام ))
شش رکعت است ؛ در هر رکعت ، حمد یک مرتبه و بعد از حمد ((هل اءتى على الانسان ...)) ده مرتبه قرائت مى شود. (دعاى حضرت در مفاتیح الجنان ذکر شده است ).)
11 - نماز حضرت جواد (علیه السلام ))
دو رکعت است ؛ در هر رکعت ، حمد یک مرتبه و توحید هفتاد مرتبه است . (دعاى حضرت در مفاتیح الجنان ذکر شده است ).)
12 - نماز حضرت هادى (علیه السلام ))
دو رکعت است ؛ در رکعت اول ، حمد و یس و در رکعت دوم حمد و الرحمن خوانده مى شود.)
13 - نماز امام حسن عسگرى (علیه السلام ))
چهار رکعت است ؛ دو رکعت اول بعد از حمد، پانزده مرتبه سوره زلزلت و در دو رکعت آخر بعد از حمد، پانزده مرتبه توحید خوانده مى شود.)
14 - نماز حضرت صاحب الزمان (عج ))
دو رکعت است ؛ در هر رکعت ، حمد یک مرتبه و ((ایاک نعبد و ایاک نستعین )) صد مرتبه تکرار مى شود؛ بعد از آن ، ادامه سوره حمد و سوره توحید خوانده مى شود. سپس دعاى فرج قرائت مى شود: اللهم عظم البلاء و برح الخفاء.... (1)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1-سراج الشیعه ، ص 102 و 103. مفاتیح الجنان ص 78.
نافله هاى شبانه روز
الف ) نافله هاى روزانه :
1 - نافله نماز صبح ، قبل از نماز صبح ، دو رکعت مى باشد.
2 - نافله نماز ظهر، قبل از نماز ظهر، هشت رکعت مى باشد.
3 - نافله نماز عصر، قبل از نماز عصر، هشت رکعت مى باشد.
4 - نافله نماز مغرب ، بعد از نماز مغرب ، چهار رکعت است .
5 - نافله نماز عشا، بعد از نماز عشا، دو رکعت است .(1)
ب ) نافله هاى شب :
1 - هشت رکعت نماز شب .
2 - دو رکعت نماز شفع .
3 - یک رکعت نماز وتر.
پس تعداد نافله ها سى و چهار رکعت ، مى باشد.
تمام نمازهاى مستحبى به صورت دو رکعتى خوانده مى شود؛ مگر نماز وتر در نماز شب که یک رکعت است و نماز اعرابى ، که به صورت یک دو رکعتى و دو چهار رکعتى ، خوانده مى شود.(2)
در نمازهاى مستحبى ، غیر از چند نماز، خواندن سوره واجب نیست .(3)
نباید نافله ظهر و عصر را در سفر خواند؛ ولى نافله عشا را به نیت این که شاید مطلوب باشد، مى توان به جا آورد.(4)
نماز مستحبى را مى شود در حال راه رفتن و سوارى خواند؛ در این حال لازم نیست رو به قبله باشد.(5)
نماز شب :
مجموعا یازده رکعت است :
الف ) هشت رکعت آن دو رکعت ، دو رکعت ، مانند نماز صبح خوانده مى شود که به نیت نماز شب مى باشد.
ب ) دو رکعت آن ، نماز شفع است . بهتر است که در رکعت اول آن بعد از حمد، سوره ناس و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره فلق خوانده شود.
ج ) یک رکعت آن نماز وتر است . بعد از حمد، سه بار سوره توحید، یک بار سوره فلق و یک بار هم سوره ناس خوانده مى شود. مى توان یک سوره تنها نیز خواند. سپس دستها را به قنوت برداشته و براى چهل مؤ من دعا و طلب مغفرت نموده و هفتاد مرتبه گفته شود: ((استغفر اللّه ربى و اتوب الیه )) آنگاه هفت بار گفته شود: ((هذا مقام العائذبک من النار)) این است مقام کسى که از آتش قیامت به تو پناه مى برد. پس از آن سیصد مرتبه گفته مى شود: ((العفو)) و سپس بگوید: رب اغفرلى و ارحمنى و تب على انک اءنت التواب الغفور الرحیم .(6)
وقت نماز شب ، از نیمه شب تا فجر صادق است و هنگام سحر، از سایر مواقع بهتر است (تمام ثلث آخر شب ، سحر محسوب مى شود). افضل از آن ، خواندن نماز شب ، نزدیکیهاى فجر است .(7)
مستحب است که نماز شب را بلند بخوانند، تا اگر از خانواده اش کسى مى خواهد براى نماز شب برخیزد، بیدار شود. بدیهى است که در صورت ریا، دیگر استحبابى بر بلند خواندن مترتب نخواهد بود.(8)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- توضیح المسائل ، م 764.
2- العروة الوثقى ، ج 2، ص 111، م 6.
3- العروة الوثقى ، ج 2، ص 111، م 7.
4-توضیح المسائل ، م 767.
5-توضیح المسائل ، م 781.
6-رساله نوین ، حضرت 1، ص 170.
7- ترجمه تحریرالوسیله ، ج 1، ص 136.
8- احکام ، وزارت آموزش و پرورش ، ص 95.